Cuma, Mart 14, 2025
Ana SayfaDoğaTeknolojiye İlham Kaynağı: Kaktüs

Teknolojiye İlham Kaynağı: Kaktüs

Karakteristik özellikleri; taşlık-kayalık zemin, yüksek sıcaklık ve kuraklık olan çöllerde hayat oldukça zordur. Çöllerde hayatın temsilcilerinden biri de kaktüslerdir. 

Kaktüs, çöldeki diğer canlılar için su istasyonu görevi yapar. Bunun için hususi yapı ve mekanizmalarla donatılmıştır. Kaktüsler, hem bulunduğu ortamdan (zemin ve havadan) su temin edebilecek, hem de bünyesindeki suyu kaybetmeden tutabilecek şekilde yaratılmıştır. 

Sonsuz Rahmet Sahibi (celle cellâluhu), kaktüslere farklı bir solunum sistemi bahşetmiştir. CAM fotosentezi denen bu sistemde, diğer bitkilerin tersine, geceleri gözenekler (stoma) açıkken havadan CO2 alınır ve depo edilir. Gündüzleri ise, terlemeyi, yani su kaybını önlemek için gözenekler kapatılır; gece depo edilen CO2 kullanılır. Bu şekilde, Rabb’imizin (celle celâluhu) sonsuz isimlerinden Musavvir’in tecellisi olarak kaktüsün gövdesinde su kaybı minimum seviyeye çekilir.

Su kaybının engellenmesine yönelik özel bir solunum sistemiyle yaratılan bu bitkiler, suyu nasıl temin etmektedir? Bunun için hangi mekanizmalarla donatılmışlardır? Bu konuda en önemli sır, kaktüslerin koni şekilli dikenlerinde saklıdır. Araştırmacılar, bu dikenlerin havadaki su zerreciklerini topladığını keşfetmişlerdir. Koni yapısı su zerrelerinin bitkinin tabanına doğru kaymasını kolaylaştırır. Araştırmacılar tavşan kulak kaktüsünün (Opuntia microdasys) konik iğneleriyle havadan su toplayabildiğini keşfetmişlerdir. Bu sistemde, su damlacıkları diken ile aralarındaki yüzey gerilimi neticesinde tabana doğru hareket eder. Böylece, kaktüs havadaki suyu hasat etmiş ve gövdesinde toplamış olur.

Bu keşif; aynı sistemin, bilim dünyasında değişik sahalarda da kullanılabileceğini gündeme getirdi. Özellikle petrol sızıntıları neticesinde meydana gelen çevre felâketlerinin çözümünde, sudan yağ damlacıklarını ayrıştırıp toplamaya yönelik olarak, kaktüsün havadan suyu temin etme sistemi modellendi. Sonra sentetik iğnelerle kaplı yüzeyler oluşturuldu. Daha sonra sentetik kaktüs derileri üretildi. Mikroskobik boyutlardaki yağ damlacıklarını sudan ayırabilmek için çivili mikroskobik yatak tasarımı geliştirildi. Sentetik çivilerin uzunlukları yarım milimetre boyunda tasarlandı. Bu özel yatak kullanılarak testler yapıldı. Testlerden elde edilen neticede, altıgen dizili bu iğnelerin suyla karışık yağın (petrolün) % 99’unu ayırabildiği gözlendi. Bu nispetin oldukça yüksek olması dikkat çekicidir. Çünkü teorik matematikçiler altıgen şeklin, en yüksek ve en muhtemel mekân çözünürlüğünü başarmanın en iyi yolu olduğunu belirtirler. Bu altıgen şekil, malzeme ve enerji tasarrufu sağlar. Araştırmacılar, tasarımda kullanılan konik çivileri bakır ve silikon polimerden inşa ettiler. Çivilerin pürüzlü bir yüzeye sahip ve koni şeklinde olması petrolün sudan ayrılma verimliliğini artırıyordu. Bu teknolojiyle çok önemli mühendislik adımları atıldı. 

Çalışmayı yürüten Harvard Üniversitesi Profesörü Joanna Aizenberg’e göre: “Bu hâdise, sadece Kâinat­tan (tabiattan) nasıl öğreneceğimizi değil, bu bilgileri biyoloji dünyasından model aldığımız tasarımlara nasıl uyarlayabileceğimizi de gösteriyor.” 

İlk testten sonra aynı uygulama farklı karışımlar için de denendi. Değişik yağ-su ve benzin-su karışımlarında da aynı şekilde başarılı neticeler elde edildi.

Kaktüslerden ilham alınarak yapılan bu çalışma, kâinatta sergilenen eşsiz eserlerin bir kitap gibi okunduğunda, hayatın her alanı için yeni çözüm yolları bulunabileceğini bir kere daha göstermiştir. Kaktüs ve çöl sakinlerinin su ihtiyacını karşılamak için onu en güzel şekilde su ile buluşturan Rezzâk-ı Hakîm, çöllerden gelen dualara da her ân cevap vermektedir. Rahmet ve hikmetiyle yarattığı suyu muhafaza eden Yaratıcı (celle celâluhu), Hafîz ismiyle de gözeneklere emir verir, suyun çıkacağı kapılar kapanır ve çölde yaşayan canlılar için kaktüs bir su istasyonu hâlini alır. Böylece bizlere de tefekkürle ve O’nun (celle celâluhu) adıyla okunacak eşsiz mektuplar gönderilir. 

Gonca
Goncahttps://www.gonca.com
1995 doğumlu Gonca KAPLAN Galatasaray Üniversitesi Amerikan Kültürü ve Edebiyatı bölümü mezunudur. Anne Bebek, Dekorasyon, Güzel Sözler, Kültür Sanat, Moda, Teknoloji, Yemek Tarifleri ve diğer konularda yazılarını sahip olduğu Gonca sitesi üzerinden sizlerle paylaşmaktadır.
RELATED ARTICLES

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

- Advertisment -

Most Popular

Recent Comments